Svör sem þú hefur skrifað
-
Svör
-
Varðandi táfýluna þá er ekkert mál að losna við hana úr skóm sem eru gegnsýrðir í sveppum og hafa kannski verið til margra ára. Sturtar einfaldlega hræódýrum matarsóda í skóna. Besta dæmið eru stígvélin mín í Bláfjöllum til margra ára. Þurfti orðið að geyma þau utandyra vegna ólyktar og kvartana. Í dag hvers manns hugljúfi.
Ekki er óalgengt að ég sé samfellt í skíðaskónum 12-14 tíma á opnunardögum. Það segir sig sjálft að lappirnar eru vel soðnar og lyktin ekki góð að kveldi dags. Smá skvetta af Bónus matarsóda og skórnir eru eins og nýjir morguninn eftir.
Lyftiduft, notað í bakstur, er bara matarsódi. Matarsódi blandaður í vatn er góður buffer og því þekkt meðal við brjóstsviða. Matarsódi er því til margra hluta nytsamslegur enda til á flestum góðum heimilum.
Í lok dags t.d. í langri óbyggðaferð væri því allt eins hægt að vinda sokka og nota við brauðbakstur eða drekka beint úr skónum við brjóstsviða.
Kv. Árni Alf.
P.S. Líffræðingurinn hefur nefnilega lært sitthvað um örverur og efnafræði sem kemur að góðu gagni á fjöllum.
Talandi um telemarkið þá eru alltof margir sem fara á mis við þá mögnuðu tilfinningu sem fylgir því að vera á dúnmjúkum leðurskóm á mjóum skíðum og þurfa að beita tækninni að fullu, setja líkama og sál að fullu í hverja beygju. Það er fátt sem slær það út að sveiflast niður einhverja brekkuna í óbyggðum á gönguskíðum með níðþungan bakpoka eða púlku. Þetta eru eftirminnilegustu og mest gefandi „momentin“ . Telemark á þyngri og öflugri búnaði er einfaldlega annað sport. Fyrstu árin þá voru skórnir sem ég notaði álíka stífir og efnismiklir og innri skórnir í plastskóm. Lítið annað í boði.
Það eru nú ekki nema tuttugu ár síðan að engin vissi hvað telemarkið var. Áður en ég fékk opinberun einn þokudag í Bláfjöllum og fór að predika „orðið“ þá var engin gjaldgengur í björgunarsveit nema að eiga fjallaskíði. Það sem ég skildi aldrei af hverju fjallaskíðin duttu nánast alveg út á engum tíma. Skrýtið að sjá einhver tískufyrirbrigði útrýma góðum gildum hlutum.
Friðun á eldri árgöngum er nauðsynleg svo nýliðun sé næg í sjónum og snjónum. Kannski tímabært að fara að predika „orðið“ aftur með skrifum og námskeiðum til að peppa þetta eitthvað upp. Hef nú samt ekki miklar áhyggjur.
Talandi um trúarbrögð þá var miklu meira ofstæki í þessu hér áður fyrr. Sat löngum í húsnæði ÍSALP inn á Grensásvegi á miðvikudagskvöldum og þrefaði við Helga Ben einn helsta boðbera fjallaskíðanna um ágæti gönguskíða (löngu fyrir tíma telemarksins). Í einhverri leitinni í Botnsúlum þá sá einhver gönguskíðin mín um borð í snjóbílnum okkar. Skipti engum togum að hann þreif annað skíðið og fleygði því bálillur út í myrkrið. Skíðið fannst ekki og ég því skíðalaus þegar til átti að taka. Þarna innanborðs voru að mig minnir Helgi Ben, Ari Trausti, Hreinn Magnússon, fjórir metrar af tvíburum þeir Ævar og Örvar Aðalsteinssynir, Jón Baldurs, Jón Geirsson o.fl. Elíta fjallamanna á þeim tíma.
Kv. Árni Alf.
Núna eru allar skíðaleiðir í Bláfjöllum sem landmótaðar voru í fyrrasumar og snjógirðingar reistar meðfram komnar inn. Þ.m.t. Norðurleiðin lang vinsælasta skíðaæðin.
Það er því í raun engin fyrirstaða að opna nema helst skítaveður a.m.k. næstu daga.
Ég tel að þarna sé komin enn ein sönnunin fyrir byltingarkenndu gildi þess að girða og landmóta. Skíðaleiðir sem ekki hefur verið landmótað og girt við eru hins vegar ekki inni þ.e.a.s. snjólausar að kalla. Þetta sýnir kannski best mátt girðinganna.
Að það sé fræðilega hægt að opna Bláfjöllin svona snemma sýnir hvað landmótunar- og girðingastefnan er að skila skíðafólki.
Kv. Árni Alf.
Smá fróðleikur um Ingimund.
Rútur hét ómenni og bjó í Rútshelli undir Eyjafjöllum (friðlýstur hellir sem allir ættu að skoða,er við bæinn Hrútafell). Hann var þrælum sínum, þeim Guðna, Ingimundi,Sebba og Bjarna harður húsbóndi. Þrælar hans ætluðu að ráða honum bana með því að leggja spjót gegnum gat sem þeir boruðu í rúm hans (rúmið og gatið gegnum það er enn til staðar í hellinum).
Rútur kom að þeim er þeir voru nýbúnir að gera gatið. Elti hann þá uppi og drap. Eru staðirnir þar sem hann drap þá við þá kenndir. Guðna við Guðnastein í suðurbrún Eyjafjallajökuls, Ingimund við Ingimund, Sebba við Sebbastein og Bjarna við Bjarnafell.
Kv. úr hvalnum
Líst vel á þetta framtak. Meðal þess sem áhugavert er í gömlu sneplunum eru leiðarlýsingar á suma helstu tinda og jökla landsins. Ekki bara klifurtópóar heldur líka göngu- og skíðatópóar. Margt primitívt og margt misvel handteiknað en fróðleikur engu að síður.
Kv. Árni Alf.
Ef menn hafa ekki orku í að moka sér hús að kvöldi þá eru þeir annaðhvort búnir að fara of langt eða eru líkamlegir aumingjar. Svo eiga menn að vera með almennilega skóflu ekki eitthvað plastdrasl sem sjaldnast virkar t.d. í harðfenni. Nú fer ég að skilja af hverju svona margir túrar fara út um þúfur. Menn eru hættir að kunna að bjarga sér.
Kv. Árni, alltaf mestur og bestur.
Þetta spjall minnir mig á Suðurjöklahring 1983. Lentum á fjórða degi í kolvitlausu veðri efst á Eyjafjallajökli. Okkur tókst að komast vestur fyrir gíginn og ætluðum að grafa okkur niður. Gjörsamlega útilokað hefði verið að koma upp tjaldi auk þess sem það hafði týnst í veðurofsanum fyrr um daginn. Svo hart var færið að þó við notuðum ísaxir til að grafa þá komust við ekkert niður úr harðfenninu. Fukum bókstaflega niður jökulinn undan austanáttinni og enduðum í gili sem skóf ofan í. Þar var skafl sem við grófum okkur inn í á skömmum tíma.
Vorum þarna þrír saman. Ég lenti innst í holunni og eitthvað erfitt var að komast út svo ég neyddist til að míga í hitabrúsann (Thermos) minn ofan í svefnpokanum án þess að nokkur tæki eftir. Ekkert blotnaði. Annars var þetta fín vist. Hlustuðum á lestur Passíusálma allt kvöldið. Var lengi kallaður Brúsi eftir þetta. Um þetta afrek má lesa grein í einhverju gömlu ÍSALP riti.
Á rokrassgatinu Íslandi þá er það oft á tíðum eini möguleikinn að grafa sig niður því að tjalda er einfaldlega ekki í boði. Gildir einu hvort sem það er á flatlendi, brekku eða í hengju. Slíkt er oftast lúxusvist miðað við að liggja í tjaldi. Ólíkt Sizza þá hef ég neyðst til að grafa mig niður í allnokkur skipti.
Snjóhúsagerð er oftast möguleg með undantekningunni í óvenju hörðu færi eða ís. Man eftir snjóhúsagerð í örþunnri lausmjöll ofan á ís undir Guðnasteini (eini skaflinn á jöklinum). Þetta tókst en menn þurftu að óla sig fasta við axir og skrúfur til að renna ekki út úr húsinu og niður að Seljavöllum.
Kv. Árni Alf.
P.S. Er hægt að gera þessi gömlu rit aðgengileg á netinu. Ómetanleg heimildir og áhugavert fyrir yngra fólkið að lesa.
Ágæt lýsing á byggingu þessara flatlendissnjóhúsa í öðru tölublaði Landsbjargartíðinda 1990.
Kv. Árni Alf.
Hvaða rugl er þetta Ívar. Miklu meiri stæll að grafa sig í fönn. Eina skipti sem ég man eftir að snjóhús hafi verið blautt var þegar ég fór í plastpoka í holunni sem ég hafði grafið. Plastpokinn var reyndar seldur sem bivakk poki af ódýrustu gerð úr Skátabúðinni sálugu. Hann andaði ekkert enda ódýr.
Hafði vit á því fyrir rest að segja skilið við heimskuna, fara úr bivakkplastpokanum og í svefnpokann og þá varð allt þurrt og hlýtt. Þarna voru þrjár holur í skafli hlið við hlið. Í birtingu daginn eftir kom í ljós að skálinn í Botnum var nokkrum metrum fyrir neðan okkur.
Þetta var nú fyrir daga GPS þegar ferðamennska var eingöngu fyrir kúl karla. Ef ég man rétt var Karl nokkur Ingólfs í með sína holu þarna líka. Sú hefur örugglega verið miklu háþróaðri en mín. Kannski með þurrkara líka?
Kv. Árni Alf.
Gott að sjá að menn hafi skoðun á þessu. Ég hélt að menn væru hættir að ferðast með svona lúalegum hætti. Löng gönguskíðaferð með púlku í eftirdragi er einhver mest heillandi ferðamáti sem ég þekki. Verst að hvað margir fara á mis við þetta. Myndi gefa milljón fyrir að vera á slíku ferðalagi nú í dag. Færið, veðrið og fjöllin eru alveg milljón.
Kv. Árni Alf.
Ef menn hafa áhuga á að lesa um slys eða reyndar hvað sem er þá er vefurinn timarit.is nokkuð fróðlegur. Þarna hafa dagblöð verið skönnuð inn síðan 1940 eða fyrr. Leitarorð er slegið inn og svo einnig velja um dagblað tímasetningar o.fl.
Dæmi um leitarorð: Gígjökli slys, Krossá slys svo ég nærtæk dæmi.
Menn skyldu hins vegar athuga mjög vel að umfjöllun um slys í dagblöðum er oft mjög ónákvæm og hreint bull á stundum.
Kv. Árni Alf.
Kjálkasystemið sem ég hef verið hrifnastur af var hannað af Kalla. Fyrirmyndin var norskt hross með sleða aftan í (án gríns). Notuðum þetta fyrst úr Snæfelli vestur í Húsafell hér um árið. Mjúkt og robust kerfi (fiberskíðastafir, prussikk, karabína)Þessir kjálkar sem fylgdu púlkunum slógu illilega í bakið og voru alveg ónothæftir.
Sumardaginn fyrsta, ári seinna (1991), þá erum við Karl í “Suðurjöklaferð (hring)” ásamt Ævari Aðalsteinssyni. Ég var með 8 kg. púlkuna frá árinu áður, Ævar með aðra minni en Kalli með allt á bakinu. Að sjálfsögðu ekki eins og hinir. Á þriðja degi lendum við í suðaustan frostrigningu á Mýrdalsjökli. Ísingin var í raun með ólíkindum. Haus, háls og búkur frusu saman í eitt á örskotsstund. Þetta var eins og að ganga með heavy duty hálskraga eftir slys. Skiptumst við á að losa hausinn hvor á öðrum.
Tók mynd af Kalla öllum ísuðum. Seldi hana Dóra í Skátabúðinni (nú Fjallakofanum) sem stækkaði hana upp. Myndin hét Karl í Klakaböndum og hékk lengi uppi í Skátabúðinni. Var auglýsing fyrir Carrera skíðagleraugu minnir mig.Í skiptum fékk ég hina alræmdu fjólublálu Scarpa Vega skó sem ÍFLM krafðist að skipt yrði um reimar í í hittifyrra.
Seint um kvöldið komum við niður af jökli austast á Fimmvörðuhálsi. Úr varð, gegn vilja mínum, að beilað var út úr hringnum og haldið niður í átt að Skógum. Fljótlega varð allt snjólaust og góð ráð dýr. Ekki möguleiki fyrir mig að koma púlkunni á bakið enda Suðurskautspúlka en ekki Suðurjöklapúlka.
Úr varð að Ævars púlka var sett ofan í mína og svo var þetta dregið yfir urð og grót, moldarbörð og drullu. Merkilegt hvað hægt var að koma öllum þessum þunga áfram í snjóleysinu. Lentum í bölvuðum villum þarna á heiðinni og lentum á Eystri Skógum um nóttina. Bara svona meðan maður man. Er reyndar búin að gleyma hvað aðalinntakið átti að vera, sennilega bara léttari púlka.Kv. Árni Alf.
Verð að viðurkenna að ég hef ekki dregið skíðasleða nema jú þegar ég plataði Jóa Kjartans til að sækja með mér 200 kg. stjörnugír úr flugvélahreyfli í Gígjökli. Drógum þetta niður jökul og yfir ísi lagt Lónið vetur 1999. Ég sá ekki fyrir mér að þennan sleða væri hægt að setja á bakið þ.e.a.s. án stjörnugírs.
Hafa menn verið að nota þessa skíðasleða með kjálkum eða án? Er auðvelt að henda þessu á bakið.
Var einmitt að koma niður brekku með sjúkling á skíðaselinni (með kjálkum). Heildarþyngd með „sjúkrapúlkunni“ hefur verið 130 kg. Hefði ekki viljað fara með þann þunga í bandi. Hvorki mín vegna eða sjúklings.
Málið er kjálkar hvort sem notuð eru skíði eða eitthvað annað og Allt á jörðina ekkert á bakið.
Kv. Árni Alf.
Púlkur eru hrein snilld. Þær verða hins vegar að vera með kjálka svo hægt sé að renna undan brekku og hafa stjórn á hlutunum.
50 kg. púlka með kjálka sem ýtir á eftir þér niður brekku er hrein unun.
50 kg. snjóþota í bandspotta sem stjórnar ferðinni niður brekku er hins vegar ekki spennandi valkostur.
50 kg. á bakinu er hins vegar ekki á allra færi (nema Kalla Ingólfs svo ég viti).
Kv. Árni Alf.
Fyrst þú minnist á púlkur þá sá ég alveg snilldar púlku í Everest um daginn. Fislétt og ætti að duga í flestar ferðir hér innanlands t.d. ferð yfir Vatnajökul. Ekkert mál að henda henni á bakpoka þegar með þarf. Prísinn vegur hins vegar þyngra. Tæp hundrað þúsund ef mig minnir rétt.
Kv. Árni Alf.
Sæmilega gert. Hefði reyndar sjálfur gert þetta aðeins öðruvísi. T.d. ekki sneitt svona mikið framhjá kertinu. Hefði klifrað það allt. Þetta kemur allt með æfingunni strákar.
Kv. Árni Alf.
Það snjóar hér í Bláfjöllum og hefur gert frá því um kvöldmat í gær. Hér er því afbragðs færi utan brautar sem innan. Eins og gefur að skilja er dálítið blint og kannski ráð að bíða þess að það fari að dimma. Það verður a.m.k ekki hægt að bera fyrir sig snjóleysi ef árangur á Festivalinu verður slakur.
Kv. Bláfjallabóndinn
Getur varla annað verið en að snjórinn sé nægur. Hins vegar hefur snjóað mikið ofan á glærasvell svo menn ættu kannki að hafa ótraust snjóalög í huga. Sú er a.m.k. staðan í Bláfjöllum.
Kv. Árni Alf.
Jæja.
Endilega haldið áfram að fræða mig um þessi mál en kannski var grunn spurningin „er eitthvað „form“ eða á góðri Íslensku „lögun“ á skíðum sem eru ætluð í Telemark.
Er nú aðallega að hugsa þetta sem vinnuskíði en ekki er verra að fá upplýsingar svo maður sé nú ekki að finna hjólið upp í 2000 da skiptið eða meira.
Kv. Árni Alf.
Varðandi bambusinn þá er alveg rétt að oft er hann illsjáanlegur sérstaklega inn í miðri braut. Ætla að gera tilraun með að merkja hann með „baujuteypi“. Þrátt fyrir annmarka þá er bambusinn stundum það eina sem hægt er að nota t.d. þar sem snjóalög eru þunn. Hann er það eina sem stendur.
Við höfum gert tilraunir með alls konar plaststangir í alls konar litum og af ýmsum gerðum. Ekkert af þessu hefur gefist sérstaklega vel þó aldrei megi útloka neitt. Svona í bili þá væru allar hugmyndir um hvernig hægt er að gera bambusinn sýnilegri vel þegnar. Það er jú Kreppa.
Kv. Árni Alf.
P.S. Skíðin sem Kalli mælir með tóna sennilega vel við bambusinn líka. Verum náttúruleg.
Góður Atli. Rétt skal vera rétt.
Guðnasteinn heitir sá syðri. Þar drap Rútur í Rútshelli þræl sinn Guðna sem áður hafði reynt að drepa Rút.
Kv. Árni Alf.
Fantagott færi í Bláfjöllum og búið að vera undanfarna daga. Þetta á þó eingöngu við leiðir sem girtar voru nú í sumar og haust. Þetta er Norðurleiðin svonefnda og brekkur á Suðursvæðinu. Í þessum leiðum er komið þykkt og gott snjóalag.
Skíðaleiðir sem ekki hafa verið girtar eru hins vegar svo til snjólausar. Má þar nefna Kóngsgil og Suðurgil þar sem snjórinn er venjulega mestur og þær leiðir koma fyrst inn. Ef ekki væri fyrir þessar nýju snjógirðingar væri ekkert verið að opna í Bláfjöllum.
Kv. Árni Þvergirðingur.
Mjög gott færi í Bláfjöllum. Norðurleiðin svonefnda var girt í haust og sömuleiðis brekkur á Suðursvæðinu. Í þessum leiðum er komið þykkt og mikið snjóalag. Brekkur þar sem ekki eru snjógirðingar eru hins vegar svo til snjólausar. Má þar nefna Kóngsgil og Suðurgil þar sem venjulega er mesti snjórinn og opnað fyrst.
Ef ekki væri fyrir þessar snjógirðingar væri ekkert verið að opna í Bláfjöllum. Sýnir sig að ég hef alltaf rétt fyrir mér. Heimskan er vonandi á hröðu undanhaldi úr Bláfjöllum.
Kv. Árni Alf.
